Öğrenmenin sonu yok, öğretmeyi sürdürebilmek için öğrenmekten vazgeçmemek lazım.  Geçtiğimiz yıl öğrendiğim bir şeyi paylaşmak istedim bu yazıda.

Güzel bir vesileyle, aile şirketlerinin bir araya gelerek oluşturdukları bir derneğin varlığından haberdar oldum:

Türkiye Aile İşletmeleri Derneği –  TAİDER.

Derneğin toplantısı için Antalya’dan İzmir’e gelen Levent Kimya A.Ş. yönetim kurulu başkanının davetiyle benim de toplantıya ve ardından yemeğe katılma fırsatım oldu. TAİDER’in merkezi İzmir. Kurucuları da bazılarını tanıdığım İzmirli aile şirketleri. Derneğin kuruluşunda öncülük eden ise Sn. Şerife İnci (İnci Holding). Şerife hanımı takdir etmemek mümkün değil.

Toplantının ana fikri aile şirketlerinde sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için temel adımlar idi. Sevmediğim “kurumsallaşma” sözcüğünü kullanmamak için böyle yazdım. Aile şirketlerinde  görülen  en büyük problem sürdürülebilir bir sisteme sahip olamamaları  ve bundan dolayı işi 2. kuşağa dahi devredemeden yok olmalıdır. Bir sisteminiz varsa etkin yönetmek gerekir. “Bir sisteme sahip olma ve yönetme” yerine “kurumsal yönetim” sözcüğü kullanılıyor ki neden bahsettiğinizi biliyorsanız mesele yok. “Kurumsallaşma”, “kurumsal yönetim” sözcüklerinin anlamını doğru dürüst bilen ben görmedim. Bu sözcüklerin içi boşalmıştır da ondan sevmiyorum. “Sistem” sözcüğünün de durumu aynıdır.  Bir sisteminiz yoksa, yönetecek bir şeyinizin de olmadığını söylemek yanlış olmaz. Sisteminiz var olup ancak etkin olarak yönetemiyor da olabilirsiniz. Her iki durumda da sürdürülebilirlik söz konusu değildir. Aile şirketlerinde sürdürülebilirliğin anahtarının “kurumsal yönetim” olduğunu söylemek doğrudur.  Bu noktada “sistem” sözcüğünün ne anlama geldiğini de bilmek gerekir.

Sistem sözcüğünün tanımı için  bakınız:  http://www.businessdictionary.com/definition/system.html.

Sunum sırasında sunucu, “kurumsal yönetim” sözcüğünün İngilizce karşılığı olarak “corporate governance” sözcüklerini kullandı. Corporate governance için bakınız:http://www.businessdictionary.com/definition/corporate-governance.html. Her iki tanımda  aile işletmeleri ile sınırlı değildir asla. Tüm işletmelerin bir sisteme sahip olmaları ve bu sistemi etkin olarak yönetmeleri sürdürülebilirlik için gereklidir. Yani “corporate governance” (kurumsal yönetim) her işletmeye lazımdır!

Sisteme dolaylı olarak değinilen sunumda “corporate governance”  kavramının tanıtılması son derece yerinde oldu. Hem sunumun, hem de takip eden soru cevap bölümünün katılımcılar için yararlı olduğunu düşünmekteyim. Governance sözcüğünü biz  “yönetim” değil de “yönetişim”  olarak kullanırız gerçi. Sunucu da zaten, bu sözcüğü kullanmasa da böyle olması gerektiğini belirtti. Governance sözcüğü dilimize ne yazık ki idare/yönetim olarak çevrilmiş olmakla birlikte İngilizcede administration ve management sözcüklerinden farklı bir anlama sahiptir. Gerçek anlamını bilmek yararlı olur.

Governance için bakınız :  http://www.businessdictionary.com/definition/governance.html

TAİDER’e şuradan ulaşılabilir:  http://taider.org.tr/ .

Aile şirketlerinin zaman geçirmeden bu derneğe üye olmaları ve faaliyetlerine katılmalarının kendilerinin ve ülkemiz için isabetli olacağını düşünüyorum.  Her aile şirketinin kendi özgü bir yapısı-durumu olduğundan ancak benzer problemlerle boğuşmakta olduklarından hareketle problemlere çözümlerin, derneğin yaratacağı sinerjiyle bulunması, kendine özgü modellerin yapılandırılması mümkün olabilecektir.

Öğrendiğim bir başka konu da  dünyada bir aile işletmeleri ağının  (Family Business Netwok – FBN) varlığı oldu.  TAİDER, faaliyetlerini FBN ile işbirliği içinde yürütmekte. FBN ‘e de şuradan ulaşılabilir:  http://www.fbn-i.org/