2015 Eylül ayında ISO 9001 kalite ve ISO 14001  çevre yönetim sistemi standartları yenilenerek yayınlandı.

1979 yılında BSI tarafından yayınlanan ilk versiyonu saymazsak 1987, 1994, 2000 ve 2008 yılı versiyonlarından sonra 5 versiyonu yayınlanmış oldu böylece.  ISO 9001:2000 versiyonundan sonra ikinci büyük ve köklü değişiklikleri içeriyor ISO 9001:2015. ISO 14001 çevre yönetim sistemi standardının  ise 3. versiyonu bu. ISO 14001 de de büyük değişiklikler var. Değişiklikler iki noktadan kaynaklanıyor:

1. Her iki standart ISO tarafından yayınlanan Yüksek Seviye Yapı (High Level Structure) dokümanına uygun olarak yeniden yapılandırıldı. Bundan böyle tüm  yönetim sistem standartları buna uygun olacak; güncellenme zamanı gelenler de YSY'ya uygun duruma getirilecek.
2.  Her iki standart ilgili taraflardan alınan geri beslemeler, saptanan gereksinimler, güncelleşen teknoloji vb göz önüne alınarak güncellendi.

Yüksek Seviye Yapı'nın gerekliliği olarak ISO 9001 ve ISO 14001'genel başlıkları aynı ve uygun olan yerlerde gereklilikler de aynı veya benzer. Bu,  iki standarda göre yönetim sistemi kurmayı planlayan kuruluşlar için kolaylık sağlayacak. İleride ISO 45001 olarak yayınlanacak olan OHSAS 18001'in de genel başlıkları aynı olacak.

Bu yazıda her iki standarda yeni eklenen gerekliliklerden birisine ilişkin olarak fikir vermeye çalışacağım.

ISO 9001:2015 ve ISO 14001:205  Madde 4. "Kuruluşun Çerçevesi"  ve Madde 4.1 "Kuruluşun ve çerçevesinin anlaşılması"  başlıklarını taşıyor. Bu maddelerin devamı olan Madde 4.2 " İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması"na göz atacağız kısaca.

ISO 9001:2015 madde 4.2 İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması

Müşteri gerekliliklerine ve uygulanabilir yasal ve düzenleyici gerekliliklere uygun olarak ürün ve hizmetleri tutarlı olarak temin etme yeteneğine olan etkileri veya potensiyel etkileri nedeni ile Kuruluş şunları tespit etmelidir:

a)Kalite Yönetim Sistemi ile ilişkili ilgili taraflar,

b)Bu ilgili tarafların kalite yönetim sistemi ile ilişkili gereklilikleri

Kuruluş bu ilgili taraflar ve onların alakalı gereklilikleri hakkındaki bilgiyi izlemeli ve gözden geçirmelidir.

ISO 14001:2015 madde 4.2 İlgili tarafların ihtiyaç ve

beklentilerinin anlaşılması

Kuruluş aşağıdakileri belirleyecektir :

a)Çevre yönetim sistemi ile ilişkili ilgili taraflar,

b)Bu ilgili tarafların ilişkili ihtiyaç ve beklentileri

 (gereklilikleri)

c)Bu ihtiyaç ve beklentilerin hangilerinin kuruluş için

zorunluluk olduğu.

Bütün kuruluşların ilgili tarafları genel olarak benzer olmakla birlikte, kuruluşun içinde bulunduğu ve operasyonlarını gerçekleştirdiği alanda/sahada etkileşimde bulunduğu taraflar kendine özgüdür ve  her kuruluş için ayrı ayrı belirlenmesi gerekir. Buna paralel olarak ilgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri de (gereklilikleri)  genel olarak aynıdır ancak her kuruluşa özel olarak belirlenmesi gerekir.

Aşağıdaki tablo kalite yönetim sistemi ve çevre yönetimi sisteminden oluşan bir entegre yönetim sistemi için olabilecek ilgili tarafları ve bunların ihtiyaç ve beklentilerini gösteriyor.